Пән атауы: қазақ әдебиеті
Күні, айы: 9.01.2017
Сабақтың тақырыбы: Ыбырай Алтынсарин «Әке мен бала», «Талаптың пайдасы»
Сынып: 10
Сабақтың мақсаты:
Тәрбиелік: оқушылардың әдебиетке деген сүйіспеншілікиерін оята отырып, еңбек сүйгіштікке, табиғатты қорғауға, елжандылыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ
Сабақтың типі: жаңа сабақ
Әдіс-тәсілдері: баяндау, сұрақ-жауап
Көрнекіліктер: электронды презентация, сурет, Ыбырайдың шығармашылық жинағы
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
- Оқушылармен сәлемдесу;
- Оқушыларды түгендеу;
- Ауа-райын, бүгінгі күнді сұрап тақтаға жазып қою;
- Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
- өткенді қайталау
ІІІ. Жаңа сабақ:
|
Жылдар |
Маңызды оқиғалар |
|
1841 жылы 20 қазанда |
Қостанай облысы Затабол ауданында туған. |
|
1850 жылы |
Орынбордағы қазақ балаларына арнап ашылған жеті жылдық орыс-қазақ мектебіне барған. |
|
1857 жылы |
«өте жақсы» деген бағамен бітірген. |
|
1859 жылы |
Орынбордағы шекаралық комиссияға тілмаш болған. |
|
1859 жылы |
Орынбордағы шекаралық комиссияның төрағасы, Шығысты зерттеуші белгілі ғалым,профессорВ.В.Григорьевпен жақын танысады. |
|
1860 жылы |
Торғай мектебіне мұғалім болып тағайындалады. |
|
1864 жылы |
Торғайдағы мектепті ашады. |
|
1876 жылы |
Петербург, Қазан қалаларына барады. |
|
1876 жылы |
«Қазақ хрестоматиясын» жазуға кіріседі. |
|
1879 жылы |
«Қазақ хрестоматиясы» Орынборда басылып шығады. |
|
1879 жылы |
Торғай облысы мектептерінің инспекторы қызметіне тағайындалады. |
|
1881 жылы |
Орск қаласында тұңғыш мұғалімдер мектебі ашылады. |
|
1879-1883 жылдары |
Торғай қаласының төрт уезінде (Торғай,Ырғыз,Троиц,Ақтөбе) мектептер ашылады. |
|
1983 жылы |
Торғайда қолөнер мектебі ашылады. |
|
1983 жылы |
«Мұсылмандық тұтқасы» оқу құрал жазып шықты. |
|
1887 жылы |
Ырғызда тұңғыш қыздар мектебі ашылады. |
|
1987 жылы |
Қостанай уезінің Обаған және Жетіқара болыстарынан бір сыныптық мектептер ашылды. Жанынан қазақ балалары жататын 25 орындық интернат салдырды. |
|
1889 жылы |
Ауыр науқастан 48 жасында қайтыс болады. |
Ақын ағартушы педагог
|
Ыбырай Алтынсарин |
Жазушы оқулық авторы
Ғұлыма шағын әңгіме шебері
Ы. Алтынсарин –оқулық авторы.
А/ Балалар өмірінен алынған әңгімелер. Бұлар түрлі орыс хрестоматиясынан, көбінесе И.Паульсонның хрестоматиясынан алынды.
Ә/ Әр түрлі жинақтардағы адамдар өмірінен алынған әңгімелер.
Б/ Қазақ ақындарының ең таңдаулы өлең -жырларынан үзінді.
В/ қазақтың мақал –мәтелдері.
«Кел,балалар,оқылық!» , «Өнер, білім бар жұрттар»
Табиғат туралы «Өзен», «Жаз».
«Залым төреге», «Әй, жігіттер», «Азған елдің хандары», «Азған елдің хандары», «Азған елдің билері», «Азған елдің билері»
И.Б.Паульсонның «Книга для чтения и практических упражнений в русском языке», К.Д.Ушинский «Родное слово», Л.Н. Толстой, Крылов.
Ыбырайдың өлеңдерін оқып, мазмұнын талдау.
«Жаз», «Өзен» -табиғат туралы
«Азған елдің билері, хандары,байлары», «Залым төреге»- ел ішіндегі теңсіздік, келеңсіздіктерді жырлайды.
«Әй, достары» атты өлеңінде қолдан келсе жас жеткіншектерге қолдан келсе жақсылық жаса, кең пейілді бол, өз еңбегіңмен күн көрге шақырады.
«Араз бол кедей болсаң ұрлықпенен» өлеңінде адал еңбекті, шындықты жырлайды
Ыбырай өлеңдеріне байланысты кестелер толтыру
|
Ыбырай сөзі |
Қандай қасиеттерді айқындайды? |
|
Араз бол кедей болсаң ұрлықпенен Телмірме еш адамға мұңдықпенен |
|
|
Оқысаңыз балалар, Шамнан шырақ жағылар Тілегенің алдыңнан, Іздемей-ақ табылар. |
|
|
Өнер-білім бар жұрттар, Тастан сарай салғызды. Айшылық алыс жерлерден, Жылдам хабар алғызды. |
|
|
Ақылсыз жанды досым деп, Басыңды қосып, сыр айтпа. Күндердің күні болғанда, Ол жаман айғақ болар басыңа. |
|
|
Кім сендерді, балалар, сүйетұғын, Қуанышыңа қуанып, қайғыңа күйетұғын. Түн ұйқысын төрт бөліп,кірпік қақпай, Шешең байғұс дамылсыз жүре-тұғын. |
|
Ы.Алтынсаринге қатысты сөздерді талдау.
«Оренбурский листок» газетінен
Ы.Алтынсариннің (губернаторға жолдаған баяндамасынан)
ІV. Бекіту:
VІ. Бағалау. Оқушылардың сабаққа қатысуына қарай бағалау.
VІ. Қоштасу. - Сау болыңыздар!
Посмотреть новость на сайте учреждения